Sezon wiosenny to prawdziwa zmora dla alergików. To właśnie wtedy występują u nich męczące objawy alergii. Jednym z symptomów jest cieknący wodnisty katar, któremu towarzyszy kichanie w seriach, zaczerwienienie, swędzenie nosa i jego zatykanie. Katar występujący przy alergii nazywany jest katarem siennym lub alergicznym. Czym on jest? Jakie są jego objawy? I czy istnieją dobre sposoby radzenia sobie z katarem siennym?
Katar sienny: co to?
Katar sienny inaczej nazywany alergicznym nieżytem nosa (ANN) jest przewlekłą chorobą zapalną. Występuje średnio u 10-25% społeczeństwa. Występowanie kataru siennego jest konsekwencją zetknięcia się z alergenami występującymi w powietrzu – takimi jak pyłki roślin, grzybów, ale też roztocza kurzu domowego, czy sierść zwierząt domowych. Wskazane alergeny odpowiedzialne są za uwolnienie histaminy w organizmie przez przeciwciała znajdujące się w drogach oddechowych. Histamina podrażnia błonę śluzową nosa i w ten sposób dochodzi do wywołania kataru siennego.
Od zwykłego kataru infekcyjnego odróżnia go czas trwania– ANN trwa od 4 dni do 14 tygodni. Katar alergiczny posiada również charakterystyczne cechy, które nie towarzyszą infekcjom bakteryjnym lub wirusowym.
Skąd się bierze katar alergiczny?
Najczęściej za pojawianie się kataru siennego odpowiadają wszelkie alergeny, ale głównie roślinne. Do najsilniejszych alergenów zalicza się pokrzywę i bylicę, które kwitną od połowy czerwca do końca sierpnia. Równie silnym alergenem jest olcha oraz kwiaty topoli. Ich pyłki unoszą się w powietrzu od początku wiosny. Katar sienny pojawia się też u wielu osób w wyniku kontaktu z pyłkami kosmy i mlecza. Jesienią do kataru alergicznego przyczyniają się natomiast zarodniki pleśni i grzybów, które unoszą się w powietrzu. Katar alergiczny zimą wywołać mogą natomiast roztocza kurzu, sierść zwierząt, lateks, zanieczyszczenia powietrza, niektóre leki i pokarmy, oraz pleśnie. Początkowo kontakt z tymi alergenami przyczynia się do rozwoju ANN, a w konsekwencji może doprowadzić do astmy. Należy również zaznaczyć, że ryzyko kataru siennego zwiększa się w przypadku:
- stałej ekspozycji na alergen,
- zdiagnozowanej astmy lub egzemy,
- występowania polipów nosa,
- ciąży,
- uwarunkowania genetycznego i alergii występujących w rodzinnie.
Katar sienny: objawy
Wśród najważniejszych symptomów kataru alergicznego wymienia się przede wszystkim:
- kichanie,
- łzawienie, opuchlizna, zaczerwienienie oczu,
- światłowstręt,
- zapalenie spojówek,
- zatkany nos,
- uczucie ogólnego rozbicia,
- drapanie i swędzenie w gardle,
- swędzenie nosa,
- wodnisty katar,
- bóle głowy,
- bóle twarzy wywołane przez zablokowane zatoki,
- swędzenie uszu,
- utrata węchu i smaku.
Objawy kataru siennego mogą być bardziej dotkliwe, gdy stężenie pyłków w powietrzu jest większe lub gdy kontakt z alergenem jest częstszy.
Katar sienny: jak sobie z nim radzić?
Katar sienny jest niezwykle uciążliwy i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Co więcej, nieleczony może powodować rozwój niebezpiecznej dla zdrowia astmy. Dla zwiększenia osobistego komfortu powinno się więc jak najszybciej jemu przeciwdziałać. Aby ustalić plan działania, najpierw konieczna jest diagnoza. W tym celu należy udać się do lekarza – najlepiej specjalisty alergologa. Podstawą diagnozy jest wywiad lekarski, badania wykluczające astmę oraz testy dla konkretnych alergenów.
Katar sienny co pomaga?
Najlepsze efekty terapeutyczne daje połączenie domowych metod oraz środków farmakologicznych. Alergicy mają więc wiele możliwości, aby zmniejszyć ryzyko występowania kataru alergicznego.
Katar alergiczny domowe sposoby
Domowe sposoby to te, po które najczęściej sięgają alergicy. Należy jednak zaznaczyć, że stosowane bez odpowiedniego wsparcia farmaceutycznego tylko w niewielkim stopniu pozwalają złagodzić katar sienny. Ich głównym zadaniem jest ograniczenie kontaktu z alergenami. W tym celu warto zastosować:
- Monitorowanie kalendarza pyleń – alergicy powinni przeglądać go regularnie i na tej podstawie planować swoją aktywność; jeśli kalendarz wskazuje, że w powietrzu znajduje się wiele pyłków, to najlepiej jest unikać sportów czy wyjść na zewnątrz;
- Płukanie nosa roztworem z soli fizjologicznej, które pozwala pozbyć się alergenów ze śluzówki nosa i gardła;
- Filtry przeciwpyłowe i oczyszczacze powietrza, które powinny znaleźć się w każdym domowym pomieszczeniu;
- Dietę wspomagającą układ odpornościowy – wtedy jadłospis powinien być bogaty w warzywa i owoce. Do minimum powinno eliminować się cukier i wysoko przetworzoną żywność; przy katarze siennym ważna jest również suplementacja witaminą D.
Inne sposoby radzenia sobie z katarem siennym
Poza domowymi sposobami osoby zmagające się z ANN w pierwszej kolejności stosują preparaty antyhistaminowe oraz kortykosteroidy w postaci aerozolu. Te pierwsze zmniejszają wydzielanie się histaminy, a przez to łagodzą objawy kataru siennego oraz innych symptomów uczulenia. Preparaty przeciwhistaminowe występują w kroplach, syropach, bądź tabletkach/kapsułkach. Ostatecznością są sterydy, które przy katarze siennym stosowane są w postaci sprayu do nosa. Ich zadaniem jest łagodzenie objawów reakcji alergicznej poprzez działanie przeciwzapalne. Na rynku pojawiły się także preparaty oparte na składnikach pochodzenia naturalnego, które zawarte są np. w wyrobie medycznym Sinulan Forte Allergy. Jego działanie ochronne wynika głównie z obecności ksyloglukanu, polimeru pochodzenia naturalnego, wykazującego zdolność do ochrony błony śluzowej przed środowiskiem zewnętrznym (np. pyłki) i redukcji nadmiernego wydzielania płynów takich jak śluz.
Na katar alergiczny można stosować również immunoterapię swoistą, czyli popularne odczulanie. Terapia ta polega na podawaniu odczulających zastrzyków podskórnych. W zastrzykach tych znajduje się niewielkie stężenie alergenów wywołujących katar alergiczny. Systematyczne podawanie tej substancji sprawia, że zmniejsza się odpowiedź układu odpornościowego, a tym samym objawy alergii są łagodniejsze. Odczulanie jest terapią dostępną na receptę i wymaga konsultacji oraz zalecenia lekarskiego.
STADA/PL/350/2021
Źródła:
https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/alergie/katar-sienny-przyczyny-objawy-leczenie-aa-NHQz-SCnT-qfU4.html
https://portal.abczdrowie.pl/katar-sienny
https://pl.wikipedia.org/wiki/Katar_sienny
https://apteline.pl/artykuly/katar-sienny-objawy-przyczyny-jak-odroznic-katar-alergiczny-od-zwyklego
https://www.doz.pl/czytelnia/a14827-Katar_sienny__jak_sie_objawia_i_jakie_sa_sposoby_na_alergiczny_niezyt_nosa
https://www.medme.pl/choroby/katar-sienny,181.html
https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa
https://www.e-zikoapteka.pl/artykuly/katar-sienny-przyczyny-objawy-i-leczenie.html
